Mój tekst na temat porodu z ochroną krocza wywołał sporo emocji – bardzo wam dziękuję za wszystkie komentarze i dzielenie się swoimi doświadczeniami. Spotkałam się również z zarzutem, że przedstawiłam temat zbyt jednostronnie, nie pokazując odcieni szarości. Pisałam wprawdzie, że w niektórych przypadkach nacięcie krocza jest medycznie uzasadnione, przyznaję jednak, że położyłam główny nacisk na kwestie związane z ochroną krocza. Był to celowy zabieg – chciałam wam pokazać, że pomimo, że zabieg ten jest w Polsce powszechnie stosowany, wcale nie musi on być rutynowy i macie prawo domagać się innego traktowania. Chcę też jednak, żebyś miała pełny obraz sytuacji, dlatego poprosiłam położną z doświadczeniem z sali porodowej żeby przedstawiła kwestię ochrony  krocza ze swojego punktu widzenia. Zapraszam. 

Poród z ochroną krocza to poród naturalny, odbyty drogami natury bez udziału zewnętrznej interwencji medycznej jaką jest epizjotomia, czyli powszechnie znane nacięcia krocze. Ale poród z ochroną krocza to również ochrona krocza przed ryzykiem samoistnego pęknięcia tkanek kanału rodnego.

Obecnie zgodnie z badaniami i zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia oraz Standardu Opieki Okołoporodowej, czyli dokumentu Ministerstwa Zdrowia, uważa się iż nacięcia krocza w porodzie nie powinno być zjawiskiem rutynowym, a mieć jedynie zastosowanie w przypadku uzasadnionych wskazań medycznych.

Jakie czynniki mogą mieć wpływ na efektywną ochronę krocza w porodzie?

• Wola i chęć rodzącej – kobieta musi wyrażać wolę i chęć takiego sposobu prowadzenia porodu, zawrzeć ten element w swoim planie porodu, poinformować personel medyczny, położną prowadzącą poród, że chciałaby podjąć próbę rodzenia z ochroną krocza
• Prawidłowy trening mięśni dna miednicy w trakcie ciąży nastawiony na wzmacnianie, ale również na relaksacje tkanek krocza. Powinien on być odpowiednio dostosowany do etapu ciąży oraz uwzględniać świadomość, że odruch skurczu porodowego będzie powodował automatyczne zaciskanie i napinanie mięśni tej okolicy, a napięcie już i tak maksymalnie rozciągniętych tkanek może zwiększyć ryzyko pęknięcia krocza.
• Zwiększanie naturalnej elastyczności tkanek w tym obszarze – natłuszczanie okolicy między wejściem do pochwy a odbytem oliwką lub olejkiem z nasion wiesiołka po skończonym 36 tygodniu ciąży
• Manualny masaż krocza po skończonym 36 tygodniu ciąży
• Trening z balonikiem uelastyczniający tkanki krocza po skończonym 36 tygodniu ciąży
• Zastosowanie pozycji wertykalnych w II okresie porodu
• Poród do wody
• Doświadczenie położnej
• Ograniczenie parcia przez rodzącą i uważność w czasie rodzenia się główki
• Prawidłowy przebieg porodu
• Wiek matki, który pośrednio ma związek z elastycznością tkanek krocza
• Czynniki genetyczne mające wpływ na naturalną elastyczność tkanek, ilość i jakość włókien kolagenowych oraz gospodarkę hormonalną organizmu kobiety
• Obwód główki i waga dziecka
• Ilość przebytych porodów
• Obecność blizny po szyciu krocza w poprzednich porodach

Badania pokazują, że wiek matki jest czynnikiem mocno wpływającym na kwestię ochrony krocza. A sposób przygotowania okolic krocza do porodu w połączeniu z odpowiednim treningiem po 36 tygodniu ciąży będzie istotnie wpływał na kwestię ochrony krocza.

Przebieg porodu a ochrona krocza

Jako przyszła rodząca warto, abyś była świadoma na czym polega prowadzenie porodu z ochroną krocza. Obecne podejście w położnictwie i
prowadzeniu porodu to rutynowa ochrona, ale warto pamiętać, że nie u każdej kobiet będzie szansa na ochronę tego krocza nawet po odpowiednich przygotowaniach. Istotnym czynnikiem w tej kwestii jest genetyczna “wysokość krocza” czyli odległość od pochwy do odbytu i naturalna podatność na rozciągliwość tego miejsca. Do tego nakłada się czynnik umiejętności rozluźnienia obszaru krocza w II okresie porodu – świadomość “puszczania krocza w połączeniu z odpowiednim oddechem i techniką parcia” zamiast zaciskania, którego być może ciężarna wyuczyła się podczas ciąży. Kolejnym czynnikiem jest umiejętność i otwartość na wydawanie dźwięków w porodzie, pozycja porodowa oraz dalsze czynniki niezależne od samej rodzącej, jak obwód główki dziecka i waga, prawidłowe wstawianie się w kanale rodnym, zastosowanie znieczulenia w trakcie porodu, długość trwania II okresu porodu, unikanie przedłużonego parcia, tempo rodzenia główki dziecka, unikanie masowania pochwy podczas porodu przez osobę prowadzącą poród, technika parcia, konieczność ukończenia porodu zabiegowo (vaccum/ kleszcze).

Kiedy nacięcie krocza jest niezbędne

Jeżeli warunki przebiegu porodu są prawidłowe, a krocze rodzącej podane na ochronę – nieuzasadnionym jest stosowanie rutynowego nacięcia krocza. Należy jednak pamiętać, że istnieją medyczne wskazania do uzasadnionego nacięcia krocza jakimi są;

• “spadki” tętna dziecka w II okresie porodu
• przedłużający się II okres porodu
• brak podatności na ochronę tkanek krocza
• konieczność skrócenia II okresu porodu
• brak współpracy rodzącej z personelem
• wola rodzącej

Pamiętać jednak, należy że poród z ochroną krocza to wspólna praca rodzącej jak i położnej, z jednej strony wymaga wiedzy i doświadczenia personelu, z drugiej strony przygotowania się ze strony przyszłej rodzącej a efekt końcowy w postaci ochronionego krocza nie zawsze musi być możliwy !

Autorką tekstu jest mgr Izabela Dembińska, położna i instruktorka. Jeżeli macie jakieś pytania, piszcie w komentarzach.